Kronik Yorgunluk Sendromu İçin Beslenme
Kronik yorgunluk sendromunda günlük yaşam aktiviteleri ve egzersiz sonrasında görülebilecek yorgunluk hali çok daha ağır şekilde ortaya çıkar. Kronik yorgunluk sendromundan mustarip olanlar kısa yürüyüş yaptıktan ya da biraz ev işi veya alışverişten sonra maraton koşmuşçasına yorulur, elleri kollanı kalkmaz, devamlı oturmak veya yatmak isterler. Bütün enerjileri çekilip gitmiş gibidir; dinlenmek ve uyumak işe yaramaz, yorgunluğu azaltmaz.
Yorgunluk üç türlü olabilir:
1.Fiziksel (halsizlik, bitkinlik, dermansızlık)
2.Duygusal (isteksizlik)
3.Bilişsel (kafayı toparlayamama, konsantrasyon bozukluğu)
Vücutta enflamasyon olduğu zaman hem stres hormonu düzeyleri yükselir, hem de bağışıklık sistemi var gücüyle enflamasyonu dindirmeye çalışır. Gece gündüz normal kapasitesinin üstünde çalışan bağışıklık sistemi enerjinin çoğunu kullanır; beyin faaliyetleri, nörotransmitter üretimi veya hayati (ölüm-kalım meselesi) olmayan her şey için enerji kalmaz; yorgunluk yerleşir ve gitmez.
Ağrı ve yorgunluk iç içe geçer, biri artınca diğeri de artar. Yorgunluk ağrıları tetikler, ağrılar da yorgunluğu. Özellikle beraberinde demir eksikliği de varsa yorgunluğu iyice artırır.
Yorgunluk ve bitkinliği azaltmak için yapabilecekleriniz:
- Katkı maddeli, işlenmiş besin tüketmeyin.
- E vitamini yüksek besinler şunlardır: Zeytinyağı, kuruyemişler. özellikle badem ve fındik, bal kabağı, avokado.
- Gluten tüketmeyin.
- Önemli magnezyum kaynakları; kuruyemiş, keçiboynuzu. demirhindi, nane, fesleğen, kekik, melisa.
5.Bağırsak sağlığınızı koruyun.
- İşlenmiş besin tüketmeyin.
- Rafine karbonhidrat ve şekeri hayatınızdan çıkarın.
8.Taze balık ve deniz ürünü tüketin, mümkün olduğunca küçük ve mevsiminde olsun; omega-3 (DHA), demir, B12 ve diğer B vitaminleri, selenyum, triptofan, koenzim Q10, sistein, çinko ve kaliteli protein için.
9.Ciğer ve sakatat tüketiminizi artırmaya çalışın; demir, magnezyum, folik asit, B12 ve diğer B vitaminleri, selenyum, koenzim Q10 ve sistein için.
- Her gün 1 veya haftada 3 gün 2 yumurta tüketin. Yumurtada demir, kolin, B12 ve diğer B vitaminleri, selenyum, taurin, triptofan ve diğer amino asitler ile kaliteli protein bulunur. Omega-3 takviyeli yumurtayla da DHA alabilirsiniz.
- Yeşillikler ve turpgilleri her gün en az iki öğün tüketin; magnez- yum, folik asit, B vitaminleri, C, E ve K vitaminleri için. Omega 3 Doymamış Yağ Asitleri için mönünüze semizotu ekleyin.
- Baklagil tüketin. Histamin entoleransı varsa çok küçük miktarlarda alın. Mümkünse çimlendirin. Nohudun triptofan içeriği yüksek olduğu için serotonin düzeylerine özellikle iyi gelir.
- Selenyum kaynakları şunlardır: Ceviz, kaju, ıspanak.
- Diğer folik asit kaynakları; brokoli, kuşkonmaz, pancar.
- Diğer B vitamini kaynakları; mantar.
- B1 vitamini tüketiminizi artırın. B1 vitamini besinlerle aldığınız molekülleri enerjiye çevirmenizi ve kullanmanızı sağlar.
B1 vitamini en çok balık, kırmızı et, kanatlı eti, ciğer, keten tohumu, tohumlar, kuruyemişler (özellikle ceviz), yumurta, mantar, patates, kinoa, kuşkonmaz ve baklagillerde bulunur.
- C vitamini kaynaklanı arasında çilek, narenciye, hünnap, tatlı patates, soğangiller, karnabahar, lahana başta turpgiller gelir.
- Histamin listelerine dikkat edin.
19.Süt tüketimini azaltın.
- Triptofan için ayrıca kemik suyu, susam, kabak, bamya, pancar tüketin.
- Koenzim Q10 düzeyi yüksek diğer besinler şunlardır: Susam, ıspanak, narenciye, turpgiller. 22. Çinko için ayrıca tohumlar, kuruyemişler, patates, yeşil fasulye, bitter çikolata tüketin.
- Sistein, taurin ve tirozinden zengin diğer bir besin grubu da soğangillerdir. Soğan, sarımsak, pırasa ve Frenk soğanı bu grupta yer alır. Günde 1 kez tüketmeye çalışın.
- Bakırdan zengin beslenin (zeytin, tohumlar, keçiboynuzu, karabuğday ve diğer tohumlar). 25. Çay ve kahve tüketimini azaltın.
- Alkol tüketmeyin.
- Her gün kısa da olsa yürüyüş yapın, yorgunluk düzeyi azaldıkça süreyi yavaş yavaş önce yarım saate ardından 1 saate çıkartın.
- Açık havada zaman geçirin.
29.Stres için meditasyon yapın, ibadet edin, gerekirse psikolojik yardım alın.
- Sigara içmeyin.
*Kaynakça: Ne Yiyeceğimi Şaşırdım/ Dr.Banu Taşçı Fresko & Esra Kaftan